Nafarroako Probintzia Auzitegiko Bigarren Sekzioak ukatu egin du Peñen Federaziotik kanpo dagoen Mutilzarra Peñako kideen aurka 2022ko Sanferminetako azken zezenketa amaitu zenean zezen-plazaren hondarrean hainbat istilu izan zituzten bost akusatuek gorroto-delitua egin izana edo motibazio ideologiko horrekin jardun izana, Fiskaltzak leporatzen zien bezala. Hiru akusaturi eguneko 8 euroko (360 euro) 45 eguneko isuna ezarri die Auzitegiak, mehatxu eta lesio delitu arinengatik (horietako batek ukabilkada bat eman zion Mutilzarrako presidenteari kalean), eta beste bi absolbitu egin ditu. Ministerio Publikoak hiru urte arteko kartzela-zigorra eskatu zuen hiru akusaturentzat.

Epaiketaren elementu nagusia, duela hilabete eskas hainbat saiotan egin zena, auzipetuek Mutilzarra peñarekiko gorrotoagatik jardun ote zuten zen zen. Izan ere, akusazio publikoak zioenez, lagunarte horretako kideen aurkako jazarpena eta indarkeria publikoa izan zen, haien ideologia gainerako peñen aurkakoa zelako eta Nafarroako bandera bezalako sinbologia defendatzen zuelako. Auzipetuek ukatu egin zuten Mutilzarra peñako kideak ezagutzen zituztela, eta esan zuten kasu batzuetan errieta egin zietela peñek sanferminetako azken zezenketan egiten duten errituala errespetatzen ez zutelako.

Ez dago Nafarroako banderaren aurkako sentimendu partekaturik.

Auzitegiak bere epaian dioenez, “ezin da inola ere baieztatu Peñen Federazioko peñetan sentimendu partekatua, gorrotoa eta arbuio konpultsiboa dagoenik, Nafarroako bandera ofizialak ordezkatzen duenaren aldeko ideologia eta iritzia adierazten dutenei. Hori erabat ahaztuta dago, hainbat lekukok adierazitakotik eta ikertutako pertsonen deklarazioaren ebaluazio osotik eratorritako konbikzio-elementuengatik “.

Gainera, auzitegiak gaineratu duenez, “Iruñeko zezen-plazan, eta zehazki autoen datan, Nafarroako bandera jasotzen duten beste euskarri batzuk daude, eta Mutilzarra peñak horiek erakustea akusazio publikotzat jotzen du, gorrotoa sortzen baitu”. Era berean, honako hau dio: “Mutilzarra peñak, bere kideek eta jarraitzaileek, aurreko zezenketetan inolako gorabeherarik izan ez zutela egiazta dezakegu. Aurreko aldietan ere, baita autoen egunean bertan ere, zezen-plazatik atera ziren zezenketa amaitu ondoren eta, azken kasu horretan, ebaluatu dugun gertakaria amaitu ondoren; kalezuloko atetik, pankarta desbiribilkatua eta bere txaranga dantzatuz, inolako gorabeherarik gabe “.

Askatasunaren aurkako delitu horren berezko tipikotasunari dagokionez, “urratutzat jotzen den oinarrizko eskubidea argi eta garbi ez identifikatzeaz gain, argi dago ez dagoela mota penal hori osatzen duten eskakizunik. Izan ere, ezin da gutxietsi, kasuaren inguruabar zehatzetan, nekez baiezta daitekeela Mutilzarra peñako kideen eta haien jarraitzaileen jarduteko askatasuna murrizten duen delitu bat egin dutela elkarren artean inolako harremanik edo loturarik ez zuten lau pertsonak “.

Hilaren 14ko tradizioa zezen-plazan

Auzitegiak frogatutako gertakarien arabera, azken jaiegunean (uztailaren 14an) Iruñeko zezen-plazan egiten diren San Fermin jaietako zezenketetan ohikoa den bezala, korrida amaitzean, kalezuloko atea irekitzen da, bai eta zaldi-patiotik zezenketarako sarbidea ematen duena ere. Une horretan, nahi duten jendea eta peña txikiak sartzen dira, pankarta txikiekin. Parez pare, eta kokatuta dauden harmaila eta harmailetatik, harkaitzetako txarangak osatzen dituztenak hondarreko aterpetxera jaisten dira, bi zirkulutan antolatuz, barrualdea bonboekin beste perkusio-tresna batzuekin eta kanpoaldea “metalez” antolatutako gainerako tresnekin; Riau Riau jotzen hasten dira, eta harmailetan dauden pertsonek laguntzen diete beren herrietatik, hasierako une honetan hondarreko aterpetxera jaitsi gabe, peñetako kideek eta pertsona horiek ez dituzte dagokien pankartak aterpetxean sartzen.

Auzitegiaren esanetan, “horrela egin zen 2022ko uztailaren 14an, eta Mutilzarra peñako txaranga ez zen aterpetxera jaitsi”. Egoera horretan, hondarreko aterpetxean zeudela, txarangak (horrela osatuta), adierazitako moduan sartu zirenak eta peña txikien pankartaren bat, hondarreko aterpetxera jaitsi ziren – 7. eta 8. lerroen artean egin zuten –, Mutilzarra Peñako kideak, urte horretarako prestatu zuten pankarta zeramatela, aurreko zezenketa guztietan erakutsi zutena eta inolako gorabeherarik gabe eraman zutena, eta, azken tokian, “peñen irteera” tradizionalean parte hartu zuten, aurreko egunetan egindako zezenketen amaieran, inolako gorabeherarik gabe egin ere, beren txarangarekin, irteera hori egiaztatzen den ohiko jai-tonuan, kalezuloko atetik.

Behin aterpetxera iritsita, Mutilzarra peñako kideek pankarta atera zuten, muturretan kokatutako mastetatik hartuz, aurrealdetik zein atzealdetik erakutsiz eta harekin dantzan eginez, bereziki 7. eta 8. lerroetara zuzenduz – “eguzkitik” –.

Aterpetxera sartzeko moduagatik irainak

Kontingentzia horren aurrean, eta beste peña batzuen pankartak jaitsi baino lehen, hainbat pertsonak, bai tendiduetan, bereziki eguzkitan, bai hondarreko aterpetxean zeudenek, txistu, keinu eta madarikazioen bidez adierazi zuten ez zeudela ados hondarreko aterpetxera pankarta zeramatela sartu ziren moduarekin, ekintza horren garapen tradizionala oztopatuz; plazan zeuden pertsona batzuek oihuak egin zituzten, Mutilzarra peñako kideen ideologia aipatuz. Hondarreko aterpetxean zeuden pertsona batzuek jarrera horri eutsi zioten gainerako peñen pankartak leku horretara jaitsi zirenean.

Elkarri eraginez, Mutilzarra Peñaren pankarta zeramatenek, taldekideek eta jarraitzaileek, tonu eta jarrera desberdinetan haiengana jo zuten pertsonekin; hala, aterpetxera jaitsi zirenetik eta gerora beste batzuetan, pertsona horietakoren batek eta Mutilzarra peñako txarangako kideek oihu egin, txistu egin, aurre egin eta keinu lizunen bat egin zieten.

Mutilzarra peñako kideak eta haien jarraitzaileak kalezulotik atera ziren zezen-plazatik, 21:21etik 21:24ra bitartean, inolako eraginik gabe, jai-giroan, pankarta biribiletik aterata eta txarangarekin dantzan, inolako gorabeherarik gabe. Gatazka horretan, akusatuetako bat Mutilzarrra peñaren bi jarraitzaileri zuzendu zitzaien, Peñaren pankartaren ondoan baitzegoen, beste pertsona batekin, esanez “burua zatituko dizuet, lehertu egingo zaituztet, faxista putak, matxistak”. Beste akusatu bat ere hurbildu zitzaien, eta oihu egin zien: “faxistak, aurpegia aterako dizuet denoi, burua lehertuko dizuet, probokatzaileak zarete”.

Azkenik, Mutilzarra peñakoa zela, Karlos III .a etorbidearen eta Nafarroako Gorteen kalearen arteko elkargunean, hirugarren auzipetu bat, zezenketa zezen-plazan ikusten egon zena eta aurrez kontatu den egoera gatazkatsua ikusi zuena, kaltetua sentitu zen, pankartako mastetako bat trukatzen ari zen pertsona batek iraindu egin baitzuen, “Zure hildakoetan hiltzen naiz, seme puta” esanez, eta esku zarta bat eman zion aurpegian Mutilzarra peñako presidente izan zenari, soinean zeramatzan eguzkitako betaurrekoek kristala hautsi ziotelako, ezkerreko malar aldean tumefakzioa, zefalea eta mareoak agertuz; horrek guztiak lehen laguntza medikoa behar izan zuen, eta ez zuen ondoriorik sortu.

Iturria: Diario de Noticias